WKKW
WKKW
Ten rodzaj współzawodnictwa wywodzi się z tradycji wojskowej. Pierwszy raz rozegrano podobną do współczesnej formułę zawodów w 1902 roku w Paryżu, od 1912 roku rozgrywana jest jako dyscyplina olimpijska. Do 1924 roku udział w niej mogli brać tylko oficerowie czynnej służby wojskowej. W 1956 do udziału w konkursach WKKW zostali dopuszczeni zawodnicy cywilni, a w 1964 po raz pierwszy mogły wystartować kobiety.
Zawody odbywają się w ciągu trzech, dwóch lub jednego dnia, ale zawsze w postaci trzech prób: ujeżdżenia, biegu terenowego (kros) i skoków przez przeszkody. Podczas wszystkich prób zawodnik dosiada tego samego konia.
Próba ujeżdżenia
Próba ujeżdżenia zawsze rozgrywana jest jako pierwsza. Zawodnicy na czworoboku o wymiarach 20 x 60 metrów lub 20 x 40 metrów wykonują wymagane programy, zawierające określone chody i figury. Stopień trudności jest zależny od poziomu konkursu. Koń na czworoboku powinien wykonywać wszelkie chody chętnie, dzięki impulsowi oraz odpowiedniemu wygimnastykowaniu. Musi reagować na oddziaływanie jeźdźca spokojnie, precyzyjnie, bez wahania, usztywnienia czy oporu. Pomoce, którymi posługuje się jeździec powinny być dyskretne. Koń natomiast powinien okazywać osiągniętą równowagę fizyczną i psychiczną. Program na czworoboku oceniają sędziowie, w skali od 0 do 10 punktów za każdy ruch. Sędziowie wystawiają też ocenę ogólną, którą oceniają harmonię pomiędzy jeźdźcem i koniem. Uzyskane punkty bonifikacyjne u wszystkich sędziów przelicza się na punkty karne.
Próba terenowa
Próba terenowa składa się z biegu terenowego z przeszkodami tzw. krosu. Długość trasy i liczba przeszkód oraz tempo pokonywania trasy uzależnione są od klasy konkursu. Próba ta ma na celu sprawdzenie szybkości, wytrzymałości, odwagi i możliwości skokowych konia. Uzyskany w niej wynik wskazuje na wiedzę zawodnika na temat możliwości swojego konia. Zawodnicy pokonują przeszkody terenowe pojedyncze, złożone z kilku członów lub przeszkody z alternatywami. Te ostatnie mają przynajmniej dwie możliwości ich pokonania: pierwszą trudniejszą, ale wymagającą mniej czasu na pokonanie oraz drugą łatwiejszą, ale zabierającą więcej czasu. Sędziowie oceniają błędy na każdej przeszkodzie w następujący sposób: pierwsza odmowa skoku 20 punktów karnych, druga 40, trzecia odmowa na tej samej przeszkodzie oraz trzecia na trasie krosu powoduje eliminację. Nieprecyzyjne pokonanie przeszkody nazywane „błędem flagi” skutkuje nałożeniem 15 punktów, a aktywacja bezpiecznika na niektórych typach przeszkód to 11 punktów karnych. Każdy upadek, zarówno jeźdźca jak i konia, związany z pokonywaniem przeszkody powoduje eliminację. Przekroczenie normy czasu nakłada na zawodnika 0,4 punktu karnego za każdą rozpoczętą sekundę.
Próba skoków przez przeszkody
Trzecią próbą tej dyscypliny jest próba skoków przez przeszkody. Jest podobna do zwykłych konkursów dyscypliny skoków, jednak sama w sobie nie ma na celu wyłonienia zwycięzcy próby. Jej celem jest pokazanie dobrego przygotowania konia do pokonywania przeszkód na parkurze. Zawodnik pokonując trasę parkuru za każdą zrzutkę otrzymuje 4 punkty karne. Za pierwsze nieposłuszeństwo również 4 punkty karne, za upadek i drugie nieposłuszeństwo musi zostać wyeliminowany. Ukończenie trasy w czasie krótszym nie daje żadnej bonifikaty, ale przekroczenie normy czasu o każdą sekundę powoduje nałożenie na zawodnika 0,4 punktu karnego. Rodzaj toru przeszkód, jego długość, wymagana szybkość i wymiary przeszkód uzależnione są od stopnia trudności danych zawodów.
Punkty karne ze wszystkich prób: ujeżdżenia, krosu i skoków są sumowane i ich suma decyduje o miejscu w klasyfikacji końcowej. Zwycięża ten zawodnik, który uzyskał najmniej punktów karnych. Zwykle próbą decydującą o klasyfikacji końcowej jest jednak próba krosu. Punktacja jest tak dobrana w taki sposób, aby wpływ krosu był największy.
W regulaminie krajowym zawarte są zapisy, które wprowadzają kilka zmian do przepisów międzynarodowych (pojawiają się kary na zbyt szybką jazdę, ale też są łagodniejsze jeśli chodzi o próbę terenową czy próbę skoków).
Najwyższe rangą zawody międzynarodowe w tej dyscyplinie to Igrzyska Olimpijskie w kategorii Seniorów, rozgrywane co cztery lata na poziomie czterech gwiazdek. Następne podobne rangą zawody to Mistrzostwa Świata, Puchar Świata, Igrzyska Kontynentalne, Mistrzostwa Kontynentu, Puchar Kontynentu.
W krajowym systemie współzawodnictwa sportowego rozgrywane są następujące rodzaje zawodów: Mistrzostwa Polski, Puchar Polski, Zawody Krajowe, Mistrzostwa Regionalne, Mistrzostwa Polski Młodych Koni.
Karierę zawodniczą w dyscyplinie WKKW można rozpocząć w wieku 12 lat w kategorii wiekowej junior młodszy. Od 16 roku życia rozpoczynają rywalizację zawodnicy w kategorii wiekowej Junior. W przedziale wiekowym 19-21 roku życia zawodnik ma status młodzieżowca, a od 19 roku życia rywalizować może w kategorii Seniorów. Od 2009 roku zawodników obowiązuje uzyskiwanie tzw. wyników kwalifikacyjnych uprawniających do startu na danym poziomie trudności.
W Polsce zawody w konkurencji WKKW rozgrywane są w następujących klasach:
– CNC 80, czyli pierwszy stopień wprowadzający konia i jeźdźca w tajniki pokonywania przeszkód terenowych, przeznaczona dla młodych koni i kucy,
– CNC 90,
– CNC 100 – inaczej lekka,
– CNC 1*, pośrednia pomiędzy początkiem kariery WKKW, a pierwszym etapem międzynarodowego poziomu,
– CNC 2*,
– CCI 2*, czyli wprowadzenie koni i zawodników w szeroki zakres przeszkód na poziomie międzynarodowym, kierowana przede wszystkim dla juniorów,
– CCI 3*, zawierają bardziej skomplikowane wymagania, rywalizują w niej Młodzi Jeźdźcy,
– CCI 4* poziom kwalifikujący zawodnika i konia do zawodów rangi Mistrzostw Europy, Świata oraz Igrzysk Olimpijskich,
– CCI 5* to najwyższy poziom zawodów WKKW. Na tym poziomie rozgrywanych jest jedynie kilka konkursów na całym świecie w ciągu roku.
Konkursy Międzynarodowe rozgrywane są w seriach krótkich z oznaczeniem „S” oraz w formacie długim „L”. Serie te różnią się między sobą długością dystansu i ilością przeszkód.
Całej rywalizacji sportowej przyświeca idea, że dobrostan konia jest najważniejszą rzeczą i bezwzględnie musi być przestrzegana na wszystkich etapach przygotowania konia podczas zawodów i po nich. Przed zawodami i w trakcie ich rozgrywania konie są pod stałą opieką lekarzy weterynarii, a ich stan zdrowotny i decyzja o dopuszczeniu do kolejnych prób są oceniane podczas badań i przeglądów koni. Pierwszy raz konie przechodzą przez badanie weterynaryjne po przyjeździe na teren zawodów w stajni. Pierwszy przegląd koni ma miejsce przed próbą ujeżdżenia, a przeprowadza go Komisja, w skład której wchodzą sędziowie oraz delegat weterynaryjny zawodów. Na starcie do próby terenowej musi być obecny lekarz weterynarii zawodów, który monitoruje konie przed startem. Po zakończeniu próby terenowej każdy koń jest ponownie badany przez lekarza weterynarii. Drugi przegląd koni, zwany przez zawodników czwartą próbą, ma miejsce przed próbą skoków. W trosce o konia Komisja prowadzająca przegląd ma obowiązek wyeliminować konia, który wykazuje oznaki zmęczenia niepozwalające na start w ostatniej próbie.