W Wielkopolsce od dawna hodowano konie przydatne do pracy na roli, do szeroko pojętego transportu i pod wierzch. Typ konia dworskiego i włościańskiego nie różnił się od typu koni z innych rejonów kraju; większość masowego pogłowia stanowił niewysoki koń z cechami konia prymitywnego, a pogłowie koni dworskich było uszlachetniane końmi orientalnymi, później półkrwią angloarabską. Za początki zorganizowanej hodowli uznaje się rok 1829, kiedy w Sierakowie nad Wartą utworzono Stado Ogierów i Stadninę Koni. Klacze i ogiery pochodziły głównie ze stadnin niemieckich. W składzie rasowym ogierów stacjonujących w Sierakowie i założonym w 1885 r. Stadzie Ogierów w Gnieźnie znalazły się ogiery półkrwi ras niemieckich, takich jak: wschodniopruska, trakeńska, graditzka, hanowerska, beberbecka. W latach międzywojennych konie półkrwi (poznańskie) uszlachetniane końmi pełnej krwi angielskiej były kupowane jako remonty wojskowe, co wpłynęło na opłacalność hodowli.
Po II wojnie światowej polska polityka hodowlana była ukierunkowana na produkcję koni pociągowych dla rolnictwa. Do lat 60. selekcja odbywała się wyłącznie na cechy zaprzęgowe. W roku 1962 populacje koni poznańskich, mazurskich (powstałych na bazie koni wschodniopruskich i trakeńskich) i tzw. gryfów pomorskich (hodowanych na terenie Pomorza Zachodniego i będących pod wpływem hanowerskich koni półkrwi) uznano za materiał skonsolidowany genotypowo i fenotypowo i rozporządzeniem Ministra Rolnictwa nazwano mianem rasy wielkopolskiej. W latach 70. i 80. w hodowli koni półkrwi w Wielkopolsce, szczególnie w stadninach państwowych, zaznaczyła się wyraźna zmiana kierunku hodowlanego. Zmierzano do wyhodowania konia w typie zaprzęgowo-wierzchowym, a w późniejszym okresie wierzchowym.
WZORZEC RASY
Współczesny koń rasy wielkopolskiej jest szlachetnym koniem półkrwi angielskiej, charakteryzującym się odpowiednim zdrowiem i konstytucją, o wszechstronnej użytkowości. Dopuszczalne są wszystkie rodzaje umaszczeń z wyjątkiem dereszowatego. Pożądane i charakterystyczne cechy pokroju to: prawidłowy wzrost i kaliber, długie i odpowiednio skątowane dźwignie, szlachetna i urodziwa głowa, długa szyja, szeroki i wydatny kłąb, mocny prawidłowy grzbiet i partia lędźwiowa, potężnie umięśniony zad, prawidłowe kończyny, duże, prawidłowe kopyta. Cechy te mają sprzyjać odpowiednim walorom użytkowym, z których najważniejszy jest harmonijny, elegancki ruch – regularny, z naturalnym impulsem i długim wykrokiem – oraz potęga, elastyczność i dobra technika skoku. Konie te odznaczają się żywym, ale zrównoważonym temperamentem i łagodnym charakterem.
Konie rasy wielkopolskiej odznaczają się wszechstronną użytkowością, a wiele z nich brało udział w zawodach najwyższej rangi, rozsławiając polską hodowlę na światowych hipodromach, również podczas igrzysk olimpijskich. W polskiej hodowli koni półkrwi jedną z najcenniejszych była linia ogiera Rittersporn xx. Siwy, ur. 1917 w Belgii (St. Saulge od Molly Clarke), którego dwaj synowie: Rumian xo m. (ur. 1936, od Pestka) – użyty w kraju i Ramzes xo m. (ur. 1937, od Jordi) – użyty w hodowli niemieckiej, pozostawili po sobie doskonałe użytkowo potomstwo. Jeden z prawnuków og. Rumian – og. Alkierz (ur. 1977, Lorison xx – Alkowa po
Hannibal) należał do najlepszych polskich koni w WKKW. W 1988 r. zajął indywidualnie 13. miejsce na IO w Seulu (4. miejsce zespołowo).
Źródło: „Rasy polskich koni” – wydawnictwo Polskiego Związku Hodowców Koni
