Kuce znajdujące się na terenie Polski pochodzą od przodków importowanych z zachodniej Europy. Jedyną populacją rasową wytworzoną na terenie Polski jest kuc feliński w typie kuca wierzchowego. Nazwa rasy pochodzi od nazwy Gospodarstwa Doświadczalnego Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie – Felin, gdzie hodowlę tych kuców zapoczątkował prof. Ewald Sasimowski.
W hodowli kuców felińskich wykorzystano opisane w tym folderze, występujące w Polsce rasy koni: konik polski, koń czystej krwi arabskiej, koń małopolski i hucuł, a ponadto kuc szetlandzki i kuc walijski. Kuce szetlandzkie to rasa pochodząca z Wysp Szetlandzkich, jest jedną z najmniejszych ras występujących obecnie kuców – ich niski wzrost maksymalnie do 107 cm jest wynikiem naturalnego procesu skarłowacenia. Odznaczają się bujną grzywą i ogonem, czasami zdarzają się u nich szczotki pęcinowe. Kuce walijskie wywodzą się z Walii, występują w czterech grupach wzrostowych. To urodziwe i szlachetne kuce w typie wierzchowym, energiczne, ale łagodne.
Kuc feliński jest w typie wszechstronnie użytkowym, o cechach konia szlachetnego (miniatura konia małopolskiego) – o szlachetnej sylwetce, o dość długich liniach i suchej konstytucji, poruszający się wydajnymi chodami, posiadający żywy temperament, ale zrównoważony charakter, o predyspozycjach głównie wierzchowych, ale z cechami przydatności także do pracy w zaprzęgu. Typowy osobnik to koń o wzroście 125-140 cm. Jednak ze względu na stosunkowo niedługi czas istnienia tej populacji i jej historyczne uwarunkowania wśród uznanych kuców felińskich spotyka się także zwierzęta o wzroście między 117 a 140 cm. Dopuszczalne są wszystkie maści. Obecnie populacja kuców felińskich liczy około 1000 sztuk.
Kuce bardzo zróżnicowana grupa, którą pod względem użytkowości podzielono w Polskiej Księdze Stadnej Kuców na trzy sekcje.
Sekcja I – polski kuc szetlandzki o wzroście do 110 cm, to kuce pochodzenia krajowego i zagranicznego oraz ich potomstwo posiadające minimum 75% krwi szetlandzkiej.
Sekcja II – polski kuc wierzchowy (pkw), o wysokości w kłębie 111-148 cm. W tej sekcji wpisywane są czyste rasowo oraz krzyżówki ras zagranicznych: kuc walijski, connemara, haflinger, niemiecki kuc wierzchowy, kuc francuski, kuc belgijski, kuc duński, kuc holenderski, kuc feliński, polski kuc wierzchowy, dartmoor, new forest oraz krzyżówki kuców tych ras z końmi ras: konik polski, hucuł, czystej krwi arabskiej, pełniej krwi angielskiej, małopolskiej, wielkopolskiej, trakeńskiej i polskiego konia szlachetnego półkrwi.
Sekcja III – kuc feliński (kf ), to czyste rasowo lub krzyżówki z końmi ras wyjściowych. Optymalna wysokość 125-140 cm.
Umaszczenie kuców jest bardzo zróżnicowane i ciekawe, począwszy od maści podstawowych, takich jak: gniada, kasztanowata, kara, siwa po tarantowatą, srokatą czy dereszowatą. Pochodzą od dziko żyjących przodków, co powoduje, że charakteryzuje je duża wytrzymałość i żywotność. W ostatnich latach obserwuje się wzrastające zainteresowanie małymi końmi różnych ras i typów, a w związku z tym zwiększający się popyt na zakup i użytkowanie kuców. Aktualnie w Polsce znajduje się łącznie ponad 28 tys. Kuców hodowlanych i niehodowlanych. Najczęściej spotykane rasy kuców to: kuce szetlandzkie, kuce walijskie, haflingery, connemara i krzyżówki kuców różnych ras, m.in. kuc feliński czy niemiecki kuc wierzchowy. Najwięcej kuców znajduje się na terenie województw wielkopolskiego, lubelskiego, łódzkiego i mazowieckiego.
Kuce użytkowane są jako konie wszechstronne – zarówno do zaprzęgu, jak i do jazdy wierzchem. Szczególnie często wykorzystywane są do jazdy dla dzieci i młodzieży oraz w hipoterapii. Kuc feliński posiada ogromny potencjał użytkowy, jest jedną z najliczniej reprezentowanych ras w ogólnopolskich zawodach dla kuców i koni małych.
Źródło: „Rasy polskich koni” – wydawnictwo Polskiego Związku Hodowców Koni
