Ten wpis kierujemy do osób, które stoją przed decyzją zakupienia swojego pierwszego konia.
Przede wszystkim odradzamy podejmowania decyzji spontanicznej, nieprzemyślanej, której nie poprzedza kilka bardzo istotnych kroków i czas na refleksję. Kupujemy żywe stworzenie i stajemy się za nie odpowiedzialni, za jego dobrostan!
Kupno konia zmieni nasze życie. Trzeba się zastanowić, czy będziemy w stanie znaleźć odpowiednio dużo czasu, aby móc z koniem pracować na co dzień. Bez względu na warunki atmosferyczne i odległość od stajni będziemy musieli stawić się na miejscu, żeby konia wyczyścić, wsiąść na niego, przelonżować go czy wykonać niezbędne zabiegi weterynaryjne i pielęgnacyjne. Musimy mieć również świadomość, że posiadanie własnego konia niesie ze sobą konieczność ponoszenia kosztów jego utrzymania, leczenia, a gdy sami nie możemy to także zapewnienia mu ruchu – pod siodłem bądź podczas pracy z ziemi. Koszty takie są nieporównanie wyższe w porównaniu z utrzymaniem np. zwierząt domowych (szczególnie te związane z aspektem weterynaryjnym.
Koń musi mieć miejsce, w którym będzie mieszkał. Jeśli macie własne gospodarstwo i koniecznie kawałek ziemi, aby zapewnić koniowi ruch między treningami czy odpoczynkiem w stajni, musicie być przygotowani na codzienną pracę, w której nie ma dni wolnych, weekendów, zwolnienia chorobowego ani świąt. Trzeba też pamiętać, że koń to zwierzę stadne i potrzebuje drugiego konia, bądź osła, oczywiście można spróbować do „stada” dołączyć kozę, ale nie jest to rozwiązanie idealne. Koń codziennie je, pije, domaga się ruchu i zadbania o jego stanowisko.
Jeśli zdecydujecie się na postawienie konia w pensjonacie, zapewnicie mu stado, opiekę, karmienie, sprzątanie boksu czy wyprowadzanie go na padok. I tu jest następne „ale” – po pierwsze w stajniach obowiązują zasady i regulaminy, które musicie respektować. Trzeba mieć na względzie godziny otwarcia stajni i pory posiłków zwierząt. Stajnie są różne, a z całą pewnością każda ma swoje zalety i wady, a zatem musicie być gotowi na kompromisy. Ważne także jest to, jak daleko macie do stajni, czy możecie do niej szybko i bez problemów dojechać. Trzeba również przyjrzeć się infrastrukturze i zdecydować, czy odpowiada ona naszym wymaganiom – jeśli chcecie brać udział w zawodach, dobrze byłoby, żeby na terenie znajdowała się hala, z kompletem przeszkód, czy czworobokiem, a może krosem na zewnątrz. Chcemy jeździć w tereny, stajnia powinna znajdować się w lesie, w sąsiedztwie łąk, czy innych przestrzeni, po których można poruszać się konno. Bardzo ważne jest to, aby stajnia posiadła padoki bądź łąki, ponieważ czas spędzany na powietrzu jest tym, co leży głęboko w końskiej naturze. Oczywiście za pensjonat trzeba płacić.
Jeśli dotychczasowe rozważania nie spowodowały rezygnacji z kupna konia, warto pomyśleć o tym, jak racjonalnie wybrać dla siebie wierzchowca. Przede wszystkim oceńcie uczciwie swoje umiejętności jeździeckie, a jeszcze lepiej zrobicie, jeśli poprosicie o to profesjonalistę – instruktora bądź trenera. Dzięki temu możecie zyskać cenne wskazówki w jakim wieku powinien być koń, na jakim poziomie wyszkolenia powinien się znajdować, jakiej może być rasy i jakiej płci. Wszystko to ma znaczenie. Powszechnie wiadomo, że ogiery są przeważnie trudniejsze od klaczy czy wałachów, dlatego polecane są jeźdźcom zaawansowanym. Najlepiej jest wybierać konia, którego umiejętności przewyższają nasze – dzięki temu możemy się rozwijać!
Koń powinien być także dopasowany do nas wzrostem. Warto też rozważyć jakiej rasy powinien być wierzchowiec. Należy zwrócić również uwagę na jego charakter, ponieważ od niego zależy temperament konia. Jeśli wybraliśmy już dyscyplinę jeździecką, którą chcemy uprawiać, musimy wziąć pod uwagę cechy, które będą nam pomagać w osiąganiu celu. Przy wyborze polecalibyśmy zapoznania się z rodowodem konia. Jeśli przodkowie naszego wierzchowca osiągali dobre wyniki np. w skokach przez przeszkody, to jest szansa, że i on pójdzie w ślady swoich rodziców i dziadków.
Znaleźliśmy już odpowiedniego konia, co dalej?
Nie jedźmy oglądać konia sami! Zabierzmy ze sobą kogoś, kto nie tylko ma wiedzę, doświadczenie, ale także do kogo mamy zaufanie. Chłodna głowa i profesjonalizm trenera, instruktora pozwoli ocenić wartość i przydatność zwierzęcia, zaś wiedza i praktyka weterynarza umożliwi ocenę stanu zdrowia zwierzęcia.
Na miejscu zacznijmy od tego, w jaki sposób koń reaguje na swojego opiekuna podczas wyprowadzania, przygotowywania do jazdy. To może nam sporo powiedzieć o temperamencie wierzchowca, o tym czy szanuje on człowieka, ale także o jego stanie zdrowia! Koń podczas czyszczenia może manifestować m.in. ból kręgosłupa, mięśni , przebyte kontuzje. W tym momencie można również dostrzec wady postawy, które mogą być zarówno wrodzone, jak i nabyte. Dlatego warto zabrać ze sobą weterynarza, który będzie w stanie wyłapać wszystkie cechy mogące wskazywać na potencjalne choroby. Dla pewności można przeprowadzić badanie TUW, które pozwoli nam stwierdzić, czy koń nie ma wad ukrytych. Ponieważ jest to kosztowne badanie, sugerowalibyśmy przeprowadzenia go, kiedy już zdecydujemy, który koń nam najbardziej odpowiada.
Pierwszą prezentację konia powinien przeprowadzić jego właściciel, warto aby kolejną osobą, która oceni umiejętności zwierzęcia w sposób obiektywny, był nasz zaufany specjalista. Na końcu to my powinniśmy ocenić, czy wierzchowiec ma wygodne chody, odpowiednią jezdność i czy jest dla nas odpowiedni.
Decyzja zapadła, że to ten właśnie koń, którego chcemy kupić. Co należy dalej zrobić?
Przede wszystkim na początek powinniśmy sprawdzić paszport konia. Zwróćmy uwagę, czy wszystkie dane są aktualne i poprawnie wpisane. Aktualny właściciel powinien być wpisany w paszporcie i potwierdzony pieczątką danego związku hodowców koni. Te dane bez problemu zweryfikujemy w jednym Okręgowych/Wojewódzkich Związków Hodowców Koni lub w PZJ, jeśli mamy do czynienia z paszportem wydanym przez Polski Związek Jeździecki. Zwróćmy uwagę na opis graficzny konia (2-3 strona paszportu), regularność i aktualność szczepień. Koń powinien być szczepiony przeciwko grypie raz do roku i raz na 2-3 lata przeciw tężcowi. W przypadku zwierząt biorących udział w zawodach konieczne jest, aby szczepienie przeciw grypie było terminowe (regulują to przepisy PZJ). Pierwsze szczepienie jest bazowym, drugie powinno nastąpić nie później jak 3 miesiące od pierwszego, trzecie nie później jak 6 miesięcy od drugiego, a kolejne co 6 miesięcy.
