Ci, którzy lubią gdy wokół „dużo się dzieje”, odnajdą siebie w dynamicznych skokach przez przeszkody. To najpopularniejsza i najczęściej pokazywana w mediach dyscyplina jeździecka. Nie da sie ukryć że ma najwięcej zwolenników. Na popularność i widowiskowość konkursów skokowych wpływają między innymi jasne i proste zasady ich rozgrywania. Zadaniem zawodnika jest bezbłędne (bez zrzutek) lub jak najszybsze pokonanie toru przeszkód (parkuru). Pokonanie parkuru wymaga strategii i rozplanowania skrótów, ciasnych zakrętów i precyzyjnej jazdy, które bardzo często decydują o zwycięstwie. Soki przez przeszkody są oparte o partnerstwo jeźdźca i konia i wzajemne zaufanie.
Dyscyplina wywodzi się z XVIII wiecznej tradycji polowań na lisy i współzawodnictwa pomiędzy ich uczestnikami. Pierwsze oficjalne zawody w skokach przez przeszkody odbyły się w 1864 roku w Dublinie. W Polsce pierwszy konkurs rozegrano w 1880 roku w Warszawie, a więc ponad 130 lat temu!
Rodzaje konkursów
Konkursy w skokach przez przeszkody rozgrywane są na różnych zasadach, a podczas jednych zawodów organizuje się często kilka lub kilkanaście konkursów. Różnorodność torów przeszkód i stopnia trudności stanowią o atrakcyjności zawodów z perspektywy widzów oraz o zainteresowaniu zawodników. Techniczne i prawne warunki uczestnictwa w konkursach są jednakowe dla wszystkich uczestników.
W zawodach obowiązuje limit startów dla konia, który wynosi 2 starty dziennie (w zawodach trwających 3 dni i więcej, od 3 dnia włącznie – tylko 1 start). Start konia w 2 nawrocie konkursu dwunawrotowego jest wykorzystaniem limitu.
Istnieje wiele rodzajów konkursów w skokach przez przeszkody, organizowanych na różnych zasadach.
Konkurs zwykły – o zwycięstwie decyduje liczba punktów karnych, a wśród zawodników z taką samą liczbą punktów karnych (lub ich brakiem) o zwycięstwie decyduje czas przejazdu.
Konkurs dokładności – podawana jest norma czasu, w którym należy pokonać parkur, ale o miejscu w klasyfikacji decyduje liczba punktów karnych. Jeźdźcy, którzy zdobyli tę samą liczbę punktów karnych zajmują miejsca ex aequo. Aby wyłonić zwycięzcę, przeprowadza się rozgrywkę na zasadzie konkursu zwykłego.
Konkurs szybkości – popełnione przez startujących błędy na parkurze są przeliczane są na karne sekundy i dodawane do czasu przejazdu, a nieposłuszeństwa konia (pierwsze lub drugie) skutkują jedynie odpowiednio dłuższym czasem przejazdu.
Konkurs dwunawrotowy – składa się z dwóch nawrotów, które zawodnik musi pokonać dosiadając tego samego konia. Tory przeszkód mogą być identyczne lub różnić się w poszczególnych nawrotach. W drugim nawrocie uczestniczą wszyscy zawodnicy, którzy ukończyli nawrót pierwszy, lub też ich część (nie mniej niż 25% i wszyscy, którzy ukończyli pierwszy nawrót bezbłędnie). Zwycięzców wyłania się zgodnie z punktami karnymi i czasem uzyskanym w rozgrywce.
Konkurs dwufazowy – rozgrywany w dwóch fazach, następujących bezpośrednio po sobie. Linia mety pierwszej fazy (7 do 9 przeszkód) jest jednocześnie linią startu drugiej fazy (4 do 6 przeszkód). Po zakończeniu pierwszej fazy, przejazd kontynuują w drugiej fazie jedynie ci zawodnicy, którzy pokonali pierwszą bezbłędnie i w normie czasu. Każda z faz może być organizowana na zasadach różnych konkursów (np. dokładności i zwykłego lub dokładności i szybkości).
Konkurs potęgi skoków– polega na pokonywaniu coraz wyższych przeszkód, sięgających nawet ponad dwa metry (minimum 140 cm).
Sztafeta – współzawodniczą w niej zespoły złożone z 2 albo 3 zawodników, którzy razem wjeżdżają na parkur. Zawodnicy kolejno rozpoczynają przejazdy, a czas przejazdu wszystkich jest liczony wspólnie. Eliminacja jednego członka powoduje eliminację całego zespołu. Istnieje kilka wersji tego konkursu.
Konkursy z Jokerem – zawierają przeszkodę dużo trudniejszą, ale wyżej punktowaną. Może to być np. przeszkoda z jednej strony zawieszona wyżej niż z drugiej (dopuszczalna różnica to 10 cm).
Konkurs o wzrastającym stopniu trudności – odbywa się na 6, 8 lub 10 przeszkodach. Za każdą kolejną poprawnie pokonaną przeszkodę otrzymuje się wzrastającą liczbę punktów (za przeszkodę nr 1: 1pkt, nr 2: 2 pkt itd.). Suma powinna wynosić odpowiednio (w zależności od liczby przeszkód): 21, 36 lub 55 punktów. Nie przyznaje się punktów za strąconą przeszkodę. Narastająca trudność przeszkód wynika nie tylko z wysokości i szerokości lecz także z ich umieszczenia na torze. Ostatnią przeszkodę jeździec może wybrać pomiędzy ostatnią typowo punktowaną przeszkodą lub Jokerem, który jest dwukrotnie wyżej punktowany np. typowo punktowana przeszkoda ma 8 to Joker będzie miał 16 itd. Jednakże w przypadku strącenia jokera, jego wartość jest odejmowana od wyniku. Konkurs ten może być rozgrywany na zasadach konkursu zwykłego, dokładności z rozgrywką lub zwykłego z rozgrywką dla zawodników o tym samym wyniku punktowym.
Konkurs z wyboru przeszkód – każda przeszkoda jest oznaczona tabliczką, wskazującą ile punktów daje jej pokonanie (od 10 do 120 punktów). Punktacja zależy od trudności przeszkody, a każda z przeszkód musi mieć taką budowę, która umożliwia przeskoczenie jej z obydwu stron. Jeździec pokonuje przeszkody w dowolnej kolejności (każdą może dwukrotnie). Przeszkoda Joker jako jedyna jest nagradzana 200 punktami. Wygrywa ten, kto w określonym czasie uzbiera najwięcej punktów. Zrzutka powoduje, że punkty nie są przyznawane, a przeszkoda nie jest odbudowywana i nie jest możliwe zdobycie punktów za jej ponowne pokonanie. Zrzutka Jokera powoduje utratę 200 punktów. Upadek powoduje zakończenie przebiegu, ale zebrane punkty nie przepadają. Nieposłuszeństwa konia skutkują utratą czasu i zebraniem mniejszej liczby punktów.
